Nieuwe vormen van lijkbezorging: resomeren en veraarden

Begraven, cremeren of je lichaam ter beschikking stelen aan de wetenschap. In uitzonderlijke situaties is een zeemansgraf toestaan. Dit zijn op dit moment de opties voor wat er na de dood met je lichaam moet gebeuren. Daar komen (binnenkort) wellicht andere opties bij, zoals resomeren en veraarden. Bij het resomeren gaat het lichaam in een resomeermachine. Daarin ontbindt het in een vloeistof van water en kaliumhydroxide. Resomeren is een chemisch proces en het lichaam lost in drie tot vier uur op.

Naomi Heidinga

Er blijven alleen botresten en een zeepachtige restvloeistof over. Deze manier van lijkbezorging is nu nog verboden, maar het kabinet wil op termijn het resomeren onder bepaalde voorwaarden toestaan. Resomeren is een redelijk goedkope en mogelijk duurzame techniek, al is de milieu-impact afhankelijk van verschillende factoren. Men heeft op dit moment nog geen oplossing voor het duurzaam afvoeren van de restvloeistof. 

Kies je voor resomeren, dan kun je een ‘gewone’ uitvaartdienst houden, net als wanneer je kiest voor een crematie. Na de dienst wordt het lichaam van de overledene, gewikkeld in een lijkwade, op een opbaarplank in de resomeermachine geplaatst. Een kist is overbodig. Er worden water en kaliumhydroxide toegevoegd. Het water wordt verwarmd en in enkele uren ontbindt het lichaam. Een zeepachtige vloeistof en botten blijven over. De botten kunnen, indien gewenst, worden vermalen. Het resultaat lijkt op as, als bij een crematie. De resten kan men meenemen in een urn. 

Resomeren wordt in Nederland inmiddels toegepast bij dode dieren. De methode is goedgekeurd door de Gezondheidsraad. Ondanks de milieuvoordelen van de methode zijn er ook nadelen aan te wijzen. Zo moet kaliumhydroxide op een industriële manier worden vervaardigd, dit kost energie. Bovendien bestaan er twijfels over de wijze waarop de restvloeistof moet worden afgevoerd. Via het riool is een mogelijkheid, maar dit leidt tot bezwaren.

Veraarden is een andere manier van omgaan met het lichaam na de dood. Hierbij verandert het lichaam van de overledene in voedzame aarde. Het lichaam van de overledene wordt in een bed gelegd met een organisch mengsel van onder meer hooi, stro en houtsnippers. Daarin bevinden zich micro-organismen in bevinden die het lichaam verteren. Het geheel lijkt op begraven, maar het grootste verschil is dat het veraarden boven de grond gebeurt. Het lichaam ligt in een afgesloten cabine in een gebouw. De cocon is voorzien van zuurstoftoevoer en sensoren, waarmee men de temperatuur en vochtigheid in de gaten kan houden. De cocon of cabine wordt zachtjes gewiegd om te zorgen voor een goede zuurstofverdeling. Het veraardingsproces duurt vijf tot twaalf weken.

In de toekomst kun je wellicht ook kiezen voor cryomeren, of vriesdrogen. Hierbij wordt het lichaam bevroren en gekoeld tot -18 graden Celcius. Daarna wordt het ondergedompeld in vloeibaar stikstof van -196 graden. Dat maakt het lichaam breekbaar. Met behulp van trilling valt het lichaam vervolgens uiteen in een organisch poeder. In een vacuümkamer wordt daarna het water uit de lichaamsstof verwijderd. Er rest dan alleen een droog poeder, dat door een machine gaat om chirurgisch en ander metaal te verwijderen. Ook dit poeder kan in een urn mee naar huis.