Corona is een blijvertje en je kunt er nog steeds goed ziek van worden

Bijna drie jaar nadat de eerste melding van corona (COVID-19) kwam, stelt het Outbreak Management Team (OMT) voor om te stoppen met grootschalige testen, want de pandemie is voorbij. Vanaf nu hoort corona er gewoon bij in het rijtje ziektes die je kunt krijgen.

LNP

Corona is geen pandemie meer, maar is wel een blijvertje. Bij ziekteklachten moet je zelf maar uitzoeken hoe je ermee omgaat. Het is een boodschap waar miljoenen Nederlanders reikhalzend naar hebben uitgekeken, maar er zijn ook gemengde gevoelens. Bijvoorbeeld bij personen die kampen met de naweeën van corona (dat heette lange tijd Long COVID, maar dit is gaandeweg veranderd in post-COVID). Uit onderzoek van UMC Groningen en het Radboudumc afgelopen najaar blijkt namelijk dat maar liefst één op de acht Nederlanders langdurig klachten houdt na een coronabesmetting. Van hen is een aantal al maandenlang uitgeschakeld en velen zijn zelfs afgekeurd voor het werk.

Probleem is dat niet helder is hoe post-COVID is ontstaan en hoe het behandeld kan worden. De rijksoverheid heeft daarom 9 miljoen euro uitgetrokken voor onderzoek. Zo onderzoekt het RIVM hoeveel mensen met corona op langere termijn nog klachten hebben, wat deze klachten precies zijn, hoelang de klachten aanhouden en of die anders zijn dan bij mensen die geen corona hebben gehad. En bijvoorbeeld Erasmus MC onderzoekt de aard en impact van post-COVID en de geboden zorg onder 10.000 aanmeldingen bij C-support, het landelijk expertisecentrum dat post-COVID-patiënten ondersteunt.

Voor al deze patiënten is COVID nog zeker niet voorbij, maar voor verreweg de meesten was er onlangs eindelijk zeer goed nieuws. Na het 146ste overleg van het Outbreak Managent Team (OMT) noemde Jaap van Dissel van het RIVM het ‘een mijlpaal’ dat hij kon meedelen dat corona niet epidemisch meer is, maar endemisch. Dat wil zeggen: het is een ziekte die onder ons zal blijven. 

Met deze wetenschap kunnen we nu ook de balans opmaken voor Elburg. Sinds het uitbreken op 11 maart 2020 zijn volgens gegevens van het RIVM tot en met 21 februari dit jaar 11.646 personen uit Elburg positief op corona getest, er zijn 160 patiënten in het ziekenhuis opgenomen en 27 personen in Elburg zijn overleden als gevolg van corona (stand eind december afgelopen jaar).

Voor wat betreft Oldebroek zijn 11.930 personen positief op corona getest en zijn 163 patiënten in het ziekenhuis opgenomen. Er zijn 45 personen in Oldebroek overleden als gevolg van corona (stand eind december afgelopen jaar).

De belangrijkste reden dat ‘we’ corona eronder hebben gekregen is het gegeven dat vrijwel iedereen vanaf 12 jaar door vaccinaties en/of door de ziekte te hebben gekregen goed bestand is tegen de variaties van corona die momenteel nog rondzingen en de nieuwe varianten die ongetwijfeld nog komen. Maar Van Dissel maakt zich daarover niet veel zorgen. “Door de hoge graad van opgebouwde immuniteit en het mildere karakter van omikroninfecties is echter de verwachting dat ook bij een toename van het aantal infecties met omikronsubvarianten de ziektelast relatief laag zal blijven, zoals het geval was in de afgelopen drie golven.”

Overigens, ziek kun je er nog steeds van worden, doodziek zelfs en ook kun je nog steeds aan COVID-19 overlijden. Van Dissel schrijft daarover: “Een SARS-CoV-2-infectie kan voor sommige mensen nog steeds ernstige gevolgen hebben zoals ziekenhuisopname of sterfte. Hierbij zijn eerder ouderen, medische risicogroepen en medisch hoogrisicogroepen beschreven als groepen met een hoger risico op ernstige COVID-19. Ook voor deze groepen verloopt de infectie nu over het algemeen vrij mild.”

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft een aantal feiten over de gevolgen van corona op een rijtje gezet. Het meest tragische getal: van 2020 tot en met oktober 2022 overleden 47.076 mensen aan COVID-19. Nadien druppelden de eerste berichten door dat het einde van de pandemie in zicht was en is het aantal slachtoffers nog maar mondjesmaat gestegen.

Een belangrijk gegeven om vast te stellen hoeveel mensen aan corona zijn overleden is de oversterfte. Na de komst van corona in Nederland (de eerste patiënt werd op 27 februari 2020 gemeld) steeg het aantal overledenen vooral de eerste negen weken tot ver boven de verwachte sterfte. De piek was in april 2020.

Ook blijkt dat de coronapandemie de bevolkingsgroei in het eerste jaar heeft afgeremd. In 2020 halveerde de bevolkingsgroei ten opzichte van 2019. Oorzaken zijn dat meer mensen overleden dan er kinderen geboren werden en tevens kwam de groei door buitenlandse migratie vanwege de reisbeperkingen nagenoeg tot stilstand.