Inclusief Groep helpt mensen én voorkomt problemen: ‘Worden soms gezien als kostenpost gemeente’

“We helpen mensen die niet direct kunnen meekomen op de reguliere arbeidsmarkt”, zegt Risco Balkenende, alg. dir. Inclusief Groep. “We kunnen ze helpen door ondersteuning, trainingen te geven om ze aan een baan te helpen en door ze in onze werkbedrijven te laten functioneren. De Participatiewet van 2015 heeft veel veranderd.”

José Oosthoek

Inclusief Groep is ooit gestart als een klassieke sociale werkplaats”, vertelt manager reïntegratie Chantal Vos. “We gaven daarmee uitvoering aan de Wet Sociale Werkvoorziening voor een aantal gemeenten, waaronder Harderwijk, Elburg en Ermelo. Ook andere gemeenten participeerden in het toenmalige SW-bedrijf. Het ging om werkvoorziening voor mensen met een psychisch/verstandelijke en/of lichamelijke beperking of beide. Een dusdanige beperking, dat je van een gewone werkgever niet kon verwachten dat een passende werkplek te regelen viel.”

“Landelijk werd het een soort vangnet”, vult Balkenende aan. “Je kwam al gauw in de sociale werkplaats terecht en er was relatief veel instroom. Door de invoering van de Participatiewet in 2015 en de verandering van het gedachtegoed, is instromen zoals voorheen, niet meer mogelijk. Het idee was om alle mensen op de reguliere arbeidsmarkt te kunnen inzetten. Vrij snel na de introductie van de Participatiewet werd helder dat dit niet haalbaar is. Niet iedereen kan participeren op de reguliere arbeidsmarkt.”

“Inclusief Groep heeft van oudsher veel expertise met deze mensen”, vervolgt Vos. “Het is de taak van gemeenten om te zorgen voor activiteitenbegeleiding en ondersteuning, gericht op uitstroom naar werk, voor mensen die onder de Participatiewet vallen. Gemeenten zijn aandeelhouder en hebben hun eigen beleid hiervoor. De Inclusief Groep geeft uitvoering aan dat beleid. Wij begeleiden en coachen mensen zodat ze kunnen uitstromen naar werk. Dit werkt naar twee kanten, we willen graag een brug zijn. Aan de ene kant de medewerker en aan de andere kant de werkgever. We ondersteunen hierin en geven onder andere trainingen, hulp bij sollicitaties, we helpen om hun ontwikkeling te versterken, het zelfvertrouwen te vergroten, mensen te voorzien van een goede mindset enzovoort. Mensen die het niet lukt, ondanks genoemde ondersteuning, kunnen we werk bieden in één van onze bedrijven, zoveel mogelijk met een contract.”

Inclusief Groep heeft vijf werkbedrijven met verschillende opdrachtgevers. Balkenende: “Zo is er het postbedrijf. In opdracht van PostNL wordt post gesorteerd en hebben we postbodes. We hebben het groenbedrijf, veel mensen zien de auto’s rijden in de wijk. Dit bedrijf verzorgt ‘het groen’ in openbare ruimtes, op begraafplaatsen etc. De opdrachten komen van gemeenten en openbare instanties. Als derde noem ik het schoonmaakbedrijf. Vooral schoonmaken in groepjes, zodat medewerkers niet individueel in een pand werken. Opdrachtgevers zijn bijvoorbeeld gemeenten en scholen. Dan is er de elektromontage, hiervoor hebben we grote opdrachtgevers. Zo worden er kabels gemaakt waarmee auto’s verbonden kunnen worden met laadpalen en we maken CO2-detectie-apparaten. Dit werkbedrijf is gevestigd in Harderwijk. Als laatste hebben we ‘Verpakken en Productie’. Hier is grote diversiteit aan werkzaamheden; van het vullen van zoutpotjes, tot het maken van rioolringen en fittingen voor leidingen die in aardbevingsgevoelige gebieden terecht komen. Sommige bedrijven gaan langdurige projecten met ons aan, andere opdrachtgevers vragen om kortere klussen. Veelal gaat het om werk dat zittend kan worden gedaan en in Ermelo, waar ook Verpakking en Productie is, is de vestiging specifiek ingericht voor blinden en slechtzienden. Het gaat om zinvol werk en écht werk.“

Financieel gezien staat de Inclusief Groep voor uitdagingen. “Onder de Particpatiewet is de financiering drastisch veranderd”, geeft Balkenende aan. “Gemeenten kunnen of willen, ook door allerlei opgaven, niet meer bijdragen, en zijn daarom ook kritischer op eigen beleidskeuzes voor de Participatiewet. Eerder hadden we niet altijd een tekort, maar tegenwoordig hebben we altijd financiële problemen, ontstaan door bezuinigingen van landelijk beleid. Doordat er meer en andere mensen zijn die onze hulp ook nodig hebben; denk aan mensen die problemen hebben door hun achtergrond of bijvoorbeeld statushouders, is er specifiekere aandacht nodig. Bovendien veranderen trajecten voortdurend.”

“We worden wel eens gezien als een kostenpost van de gemeenten”, voegt Vos hieraan toe. “Terwijl we weten dat als er geen Inclusief Groep zou zijn, de kosten op langere termijn alleen maar toenemen. Die kosten verdwijnen niet, zijn alleen minder zichtbaar. En dan hebben we het nog niet over economische en sociale problemen. Door onze werkzaamheden te bundelen, zoals de activiteiten van begeleiding, hebben we veel minder overhead.”

Balkenende: “Voor gemeenten is het een uitdaging om onder de financiering van het rijk keuzes te maken. Enige tijd geleden in een onderzoek ging het om de vraag hoe gemeenten en Inclusief Groep op verantwoorde en realistische manier de belangen kunnen behartigen. Uit het rapport valt te lezen welke scenario’s richtinggevend kunnen zijn. Daar gaan we mee aan de slag.”